ÇOCUKLUK KORKULARI
‘’Anne lütfen yanımda yatar mısın?’’
‘’Yatarken ışık açık kalsın’’
‘’Uyuyunca canavar geliyo’’ gibi cümleler ebeveynlerin sıklıkla karşılaşabileceği cümlelerdir.
Çocukların duydukları en şiddetli korkular güvenlikleri ile ilgili konularla bağlantılı olmaktadır. Yabancılar, hayvanlar, fırtınalar, anne ve babadan ayrılma ve ölümden korkma bunların en sık görülenleridir. 3 yaş sonrasındaki çocuklar genelde kendi ve ebeveyninin güvenliği konusunda endişelenir karanlıktan korkarlar.
Farklı çocuklarda görülen korkular birbirleriyle o kadar benzeşirler ki konuları sanki bir televizyon ya da sinema filminden kopyalanmış gibidir. Örneğin çocukların bir çoğu, şimşek çakmasından sonra büyük bir hortumun evlerini yıkıp anne ve babalarından ayıracağını düşünerek korktuklarını söylerler. Bu senaryo o kadar tanıdıkdır ki sanki ‘’Oz Büyücüsü’’ filminin ilk sahnesini anlatıyor diyebiliriz ama elbette bunu anlatan çocuklar o filmi ne görmüş ne de kitabı okumuşturlar. Belkide kitabın yazarı Mr. Baum bütün bunları kendi çocukluk korkularından yola çıkarak kurgulamış olabilir. Tabii onun çocukların korkularını çok iyi bilen biri olduğunu da düşünebiliriz.
Anne babasının onu sandığı kadar güçlü olmadığını ve onu karşılaşacağı kazalardan ve hayal kırıklığından koruyamayacağını anlayan çocukta korku duygusu gelişmeye başlar. Çocuklukta birçok çocuğun yalnız kalma, yalnız uyuma, hayvanlar, canavarlar, karanlık, sevilen birinin yaralanması ya da ölmesi üzerine şekillenmektedir. Küçük yaştaki korkuların bazıları zamanla yok olur. ( örneğin canavar ve hayaletlerden korkma v.b.) okul öncesi yaşta genelde hayallerinde canlandırdıkları yüzün şeklini tam olarak tanımlayamayacakları bir canavarın gelip kendilerini alacağından korkarlar.
Neler yapılmalı;
• Korkularına değil çocuğunuza sempati gösterin; çocuğun korkuları gerçektir ancak bu, korkularının gerçeğe dayandığı anlamına gelmez. Bu nedenle korkuları onaylamadan yaşadığı endişenin bilincinde olunmalıdır. Örneğin eğer karanlıktan korkuyor ise ‘’ canavarlar uzak kalsın’’ diye değil kendinin rahatlaması için ışık açık yatabilir.
• Çocuğunuzla kabusları hakkında konuşun; eğer çocuğun kabusları duyduğu korkudan kaynaklanıyorsa, bunları onunla konuşun. Kabuslardan ayrıntılı bir şekilde bahsetmek, ona bunların sonunu değiştirmek gibi bir seçenek sunacağından kontrolü ele almasını da sağlayabilecek ve kabuslarının şeklini değiştirerek anlatabilecektir.
• Çocuğunuzun korkuları ile yüzleşmesini sağlayın; çocuk korkularının aslında bir temele dayanmadığını anlayınca bu korkular genelde azalır ya da kaybolur. Yalnız bu hemen olmaz, çabucak atlatılmaya çalışılırsa çocuğun endişeleri artabilir. Örneğin eğer çocuğunuz karanlıktan korkuyorsa, arka planda birçok şeye karşı korku barındırıyor demektir ve temelinde sevdiklerinden ayrılma korkusu vardır. Korkularının hepsiyle birden yüzleşme çocuk için ok zor olabilir. Ama tek tek ilgilenmek korkularına yavaş yavaş hükmetmesini sağlayacaktır. Karanlık korkusunu yenmek için, çocuk odasında ışığı açık bir şekilde gittikçe artan sürelerde tek başına oturmayı deneyebilir. Sonunda yalnızlıktan etkilenmiyorsa karanlığa alışma denemeleri yapılabilir. Bu süreçlerde çocuk hep sizin desteğinizi hissetmelidir. Örneğin karanlıkta otururken seslere ad takma oyunu oynanabilir. Böylece çocuk seslerin normalde duyduğu seslerden farklı olmadığını anlayacaktır.